Ο Χαρισματούχος υποτακτικός -Το κοινοβιακό σύστημα
19 Φεβρουαρίου 2009
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΥ Ο ΧΑΡΙΣΜΑΤΟΥΧΟΣ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΣ
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΕΦΡΑΙΜ Ο ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΩΤΗΣ (1912- 1990)
(55ο )
Το βράδυ, κατά τα μεσάνυκτα, ενώ αγρυπνούσαμε στην αυλή μας, άκουσα να κτυπά η εξώπορτα και άνοιξα. Τότε είδα με έκπληξη τον παπα Εφραίμ, που μου είπε επιτακτικά: «Ιωσήφ, σε παρακαλώ, μην μου παραγγείλεις το στυλό που είπαμε, γιατί δεν πήρα ευλογία από τον Γέροντά μου», και έφυγε αμέσως. Ο λόγος όμως δεν ήταν η ευλογία του Γέροντός του, που ήταν ασθενής και δεν μπορούσε να συνεννοηθεί. Ο πραγματικός λόγος της αναιρέσεως της παραγγελίας ήταν η άρνηση της αυταρεσκείας σε κάτι που επιθύμησε. Γι’ αυτόν τον λόγο βάδισε δυόμιση με τρείς ώρες και μάλιστα μεσάνυκτα.
Το κοινοβιακό σύστημα
« Αρχίζοντας από την ρίζα μας, τον γέρο Ιωσήφ, σας αναφέρω όσα ακόμα θυμάμαι, για να μείνετε συνεχιστές και κληρονόμοι των επαγγελιών. Ξέρετε πολύ καλά ότι ο Γέροντάς μας ήταν άκρως ησυχαστής και ακριβής εργάτης της νοεράς προσευχής, αλλά δεν μας παρέδωσε ως πρώτο “βάθρο” την ησυχία και την νοερά προσευχή, αλλά το κοινόβιο και την υπακοή. Δεν είναι υπερβολή αν παρομοιάσομε το κοινόβιο με την κιβωτό του Νώε. Στην κοινοβιακή ζωή, οι θεοφόροι Πατέρες μας, συνιστούν ανεπιφύλακτα την επιτυχία του κατά Θεόν βιώματος. Ευλογημένο κοινόβιο! Ο Χριστός όταν ήλθε στη γη μας δεν έκανε ιδιορρυθμίτης, αλλά συνέστησε κοινόβιο με τους αγίους Αποστόλους. Διαβάστε τι λέει ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης: “Αδελφοί και πατέρες, αφήστε τα βουνά και τα όρη στον Ιωαννίκιο. Εμείς είμαστε καλεσμένοι από τον Χριστό μας να μιμηθούμε τη ζωή Του σαν κοινοβιάτες”.
Βλέπετε το καίριο τραύμα του μεταπτωτικού ανθρώπου είναι η αυτοπεποίθηση, ο αυταρχισμός, το θέλημα. Το κοινοβιακό σύστημα θεραπεύει ευκολότερα αυτά τα θανάσιμα τραύματα και επαναφέρει την ισορροπία. Στο κοινόβιο υπάρχει αμεριμνία εξαιτίας της οργανωμένης ζωής και ο μοναχός παραμερίζει τις προφάσεις που συντηρούν τα πάθη.
Οι βίοι των Πατέρων μας, μας δείχνουν ότι πολλοί με ευκολία και άνεση αγίασαν, χωρίς μεγάλους κόπους και θυσίες ή ασκητικούς αγώνες, γιατί άσκησαν την υπακοή. Η υπακοή είναι πρακτική ταπείνωση και ο Θεός «ταπεινοίς δίδωσι Χάριν» (Ιακ. 4, 6).
Η υπακοή ευκολότερα εφαρμόζεται στο κοινοβιακό σύστημα, παρά στο ερημικό και μεμονωμένο. Ο ερημίτης όλο το θέλημα του κάνει. Που βρίσκομε τις μυριάδες των οσίων Πατέρων παρά στα κοινόβια; Στην περίοδο των Ταβεννησιωτών φοιτούσαν στα κοινόβια, που ήταν υπό την καθοδήγηση του διδασκάλου τους Μεγάλου Παχωμίου περισσότεροι από δώδεκα χιλιάδες μοναχοί. Δεν βλέπομε την ίδια κοινοβιακή παράδοση στην Παλαιστίνη, όπου βρίσκομε τον οσιώτατο πατέρα μας Σάββα τον Ηγιασμένο με χιλιάδες δικούς του μαθητές; Ο Όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης, δεν είχε στη Λαύρα του τέσσερα καθολικά εξαιτίας του πλήθους των ετερογλώσσων μοναχών του; Και στη βυζαντινή περίοδο, δεν βρίσκομε τον μέγα ομολογητή Θεόδωρο Στουδίτη με τις χιλιάδες των μοναχών του, και του οποίου η παράδοση μεταφυτεύθηκε στον ιερό Άθωνα;
Συνεχίζεται…