28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ- ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

«Πρίγκηπος των ερημιτών και μεγάλου δασκάλου της μυστικής ζωής»

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΜΑΣ ΑΠΑΝΤΑ

Α. Τι σημαίνει το «γρηγορείτε και προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν;»

« Να προσεύχεσαι, λέγει, να μην εισέλθεις σε πειρασμούς της πίστης σου. Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις στον πειρασμό του δαίμονα της βλασφημίας και της υπερηφάνειας με την οίηση του νου σου. Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις, κατά παραχώρηση του Θεού, στους φανερούς πειρασμούς των … αισθήσεων, που ο διάβολος ξέρει πως να σου δημιουργεί όταν το επιτρέπει ο Θεός λόγω των ανόητων λογισμών που καλλιεργείς…Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις στους πειρασμούς της ψυχής μέσα από αμφιβολίες και προκλήσεις, με τις οποίες η ψυχή σύρεται βίαια σε μεγάλη σύγκρουση. Ακόμα και έτσι, ετοιμάσου να δεχτείς ολόψυχα σωματικούς πειρασμούς. Να τους διαπλεύσεις με όλα σου τα μέλη και να γεμίσεις τα μάτια σου με δάκρυα, έτσι ώστε ο άγγελος που σε φυλάει να μη σε εγκαταλείψει. Επειδή χωρίς δοκιμασίες δεν φαίνεται η Πρόνοια του Θεού και δεν μπορείς να αποκτήσεις παρρησία μπροστά στον Θεό, ούτε να μάθεις τη σοφία του Πνεύματος, ούτε μπορεί να εδραιωθεί μέσα σου ο θείος πόθος. Πρίν από τους πειρασμούς ο άνθρωπος προσεύχεται στον Θεό σαν να είναι ξένος, αλλά όταν εισέρχεται στους πειρασμούς για χάρη της αγάπης του και δεν αφήνεται να εκτραπεί, τότε άμεσα έχει, ούτως ειπείν, τον Θεό ως χρεώστη του και ο Θεός τον υπολογίζει ως αληθινό φίλο, διότι για χάρη του θελήματός Του πολέμησε εναντίον του εχθρού του και τον νίκησε. Αυτό σημαίνει «προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθετε εις πειρασμόν». Και πάλι, να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις στο φοβερό πειρασμό του διαβόλου για την αλαζονεία σου, αλλά επειδή αγαπάς τον Θεό, ώστε η δύναμή Του να σου είναι αρωγός, και διά μέσου σου να συντρίψει τους εχθρούς Του. Να προσεύχεσαι να μην εισέλθεις σε τέτοιες δοκιμασίες εξαιτίας της αφροσύνης των λογισμών και των έργων σου, αλλά αντίθετα για να δοκιμαστεί η αγάπη σου πρός τον Θεό και για να δοξαστεί η δύναμη Του στην υπομονή σου».

Β. Γιατί ο Θεός παραχωρεί τους πειρασμούς;

« Έχοντας πείρα των πολλών επεμβάσεων της θείας συνδρομής στους πειρασμούς, ο άνθρωπος αποκτά επίσης σταθερή πίστη. Απ’ εκεί και έπειτα γίνεται άφοβος και με την άσκηση που έκανε αποκτά θάρρος στους πειρασμούς. Ο πειρασμός ωφελεί τον καθένα…Οι αγωνιστές δοκιμάζονται για να αυξήσουν τον πλούτο τους. Οι οκνηροί δοκιμάζονται για να προφυλαχθούν απ’ ό,τι είναι βλαβερό σ’ αυτούς. Οι νυσταλέοι δοκιμάζονται, για να παρασκευαστούν για αγρυπνία. Εκείνοι που βρίσκονται μακριά δοκιμάζονται για να μπορέσουν να πλησιάσουν τον Θεό. Αυτοί που είναι του Θεού, δοκιμάζονται για να εισέλθουν με παρρησία στον οίκο του…Δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος που να μην αισθάνεται συνθλιμμένος τον καιρό της άσκησής του. Και δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος, που να μη βρίσκει πικρό τον καιρό που ποτίζεται με το φαρμάκι των δοκιμασιών. Χωρίς πειρασμούς ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποκτήσει ισχυρή κράση…».

Γ. Οι πειρασμοί μας φέρνουν πιο κοντά στον Θεό;

« Μόλις η θεία Χάρις καταστήσει το φρόνημά του ασφαλές…, ώστε να στηρίξει την εμπιστοσύνη του στον Θεό, αρχίζει, λίγο λίγο, να τον εισάγει στούς πειρασμούς. Επιτρέπει να του στέλλονται πειρασμοί που να ταιριάζουν στα μέτρα του, για να μπορεί να βαστάξει την ισχύ τους. Αλλά μέσα σ’ αυτούς τους πειρασμούς, η βοήθεια της Χάριτος βρίσκεται ολοφάνερα κοντά του, για να παίρνει θάρρος, έως ότου σιγά σιγά γυμναστεί, αποκτήσει σοφία και περιφρονήσει τους εχθρούς του, έχοντας εμπιστοσύνη στον Θεό. Διότι δεν είναι δυνατόν χωρίς πειρασμούς να αποκτήσει ένας άνθρωπος σοφία στον πνευματικό πόλεμο, να γνωρίσει τον Ευεργέτη του, να αισθανθεί τον Θεό και να στερεωθεί μυστικά η πίστη του, παρά με τη δύναμη της εμπειρίας που έχει κερδίσει…Η θαυμαστή αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο δεν του γίνεται γνωστή παρά όταν βρίσκεται μέσα σε περιστάσεις που του στερούν την ελπίδα. Εδώ είναι που ο Θεός δείχνει τη δύναμη Του σώζοντάς τον».

Δ. Πότε έχουμε περισσότερους πειρασμούς;

«Όσο ταξιδεύεις στην οδό πρός την πόλη της Βασιλείας, και πλησιάζεις την πόλη του Θεού, τούτο να σου γίνει δείκτης: η δύναμη των πειρασμών που συναντάς. Όσο πλησιάζεις και προοδεύεις στην πορεία σου, τόσο οι εναντίον σου πειρασμοί πληθύνονται. Όποτε αισθάνεσαι στη ψυχή σου διάφορους και ισχυρότερους πειρασμούς στον δρόμο σου, να ξέρεις πως εκείνη τη στιγμή η ψυχή σου έχει όντως εισέλθει μυστικά σ’ ένα ανώτερο επίπεδο και ότι της προσετέθη Χάρις στην κατάσταση όπου βρέθηκε. Διότι ο Θεός οδηγεί τη ψυχή στις θλίψεις των δοκιμασιών κατά το μέτρο της Χάριτος που παραχωρεί».

Ε. Τι γίνεται με αυτόν που δεν αντέχει τους πειρασμούς;

« Αν η ψυχή του ανθρώπου έχει κάποια αδυναμία και δεν διαθέτει αρκετή δύναμη για μεγαλους πειρασμούς και συνεπώς ζητά να εισέλθει σ’ αυτούς, και την εισακούσει ο Θεός, τότε γνώριζε σαφώς πως όσο η ψυχή είναι ανεπαρκής για μεγάλες δοκιμασίες, στον ίδιο βαθμό είναι ανεπαρκής και για τα μεγάλα χαρίσματα. Και όσο αποτρέπονται οι μεγάλοι πειρασμοί από το να εισέλθουν στη ψυχή, στον ίδιο βαθμό παρακρατούνται από αυτήν και τα μεγάλα χαρίσματα. Ο Θεός δεν χορηγεί ένα μεγάλο χάρισμα χωρίς μια μεγάλη δοκιμασία. Ο Θεός, κατά τη σοφία Του, που βρίσκεται πέρα από την κατανόηση των πλασμάτων Του, όρισε τα δώρα Του να παραχωρούνται ανάλογα με τους πειρασμούς».

ΣΤ. Οι πειρασμοί βοηθούν την πνευματική μας πρόοδο;

« Οι δοκιμασίες που επιβάλλονται για την προκοπή και την αύξηση της ψυχής και εκείνες με τις οποίες ασκείται, είναι οι εξής: η οκνηρία και η κατάπτωση του σώματος, η χαύνωση των μελών, η κατάθλιψη, η σύγχυση της διάνοιας, οι σωματικοί πόνοι, η προσωρινή απώλεια της ελπίδας, ο σκοτισμός των λογισμών, η απουσία ανθρώπινης βοήθειας, η ένδεια για τις σωματικές ανάγκες και τα πάρόμοια. Με αυτούς τους πειρασμούς η ψυχή του ανθρώπου αισθάνεται έρημη και ανυπεράσπιστη, η καρδιά του απονεκρώνεται και ταπεινώνεται, δοκιμάζεται δε μ’ αυτό τον τρόπο για να φτάσει να επιθυμεί τον Δημιουργό της. Η θεία Πρόνοια, ωστόσο, κατανέμει αυτές τις δοκιμασίες ανάλογα με τη δύναμη και τις ανάγκες εκείνων που τις υφίστανται. Σ’ αυτές αναμιγνύονται η παρηγοριά και οι θλίψεις, το φως και το σκοτάδι, οι πόλεμοι και η βοήθεια…Αυτό είναι το σημάδι της προκοπής του ανθρώπου με τη βοήθεια του Θεού».

( Τα κείμενα του Αγίου Ισαάκ από το βιβλίο: Ιλαρίων Αλφέγιεφ, Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, Εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2005, σ. 119- 125).